Τρίτη 20 Απριλίου 2010

0 Ναυπακτία-του Ελληνοδιδάσκαλου Σωτηρίου Μιλτ. Κωτσόπουλου


Μια μεγάλη και εξέχουσα πνευματική μορφή της ορεινής Ναυπακτίας απο τον Πλάτανο  που αφιέρωσε ολη τη ζωή του και όργωσε στη δεκαετία του 30 ολη την ορεινή Ναυπακτία στην εποχή των κατσικόδρομων ,σαν ένας άλλος περιηγητής για να καταγράψει ήθη ,έθιμα πρόσωπα, τοποθεσίες και τοπωνύμια . Μια μεγάλη διδασκαλική πρωσωπικότητα , ενας πραγματικός σχολάρχης της εποχής του.
Η πρώτη έκδοση του βιβλίου εγινε το 1924 ,


οπότε πιθανολογούμε σε ποια δεκαετία ανάγεται η απογραφή που μας δίνει για τα χωριά μας

Οπως βλέπουμε κατ αρχήν υπήρχε γυναικοκρατία στα χωριά σε ενα συνολικό ποσοστό στο Δήμο Προσχίου γύρω στο 60%. Η δεύτερη παρατήρηση είναι οτι το χωριό μας απαριθμούσε 347 κατοίκους, αριθμός που αν συγκριθεί με το σήμερα οχι μόνο μελαγχολία , αλλά και θλίψη μας δημιουργεί για το μέλλον των αγαπημένων μας χωριών.
Η μεγάλη αυτη μορφή ξεκινάει με την  περιγραφή για τον τέως Δήμο Προσχίου


Τέως Δήμος Προσχίου


"Ο Δήμος ούτος ωνομάσθη Πρόσχιον εξ αρχαίου νομίσματος , ευρεθέντος εν θέσει Καστράκι της Αρτοτίβης , με την επιγραφήν «Πρόσχιον» Η πόλις Πρόσχιον έκειτο κατά την ΝΔ πλευράν του όρους Αρακύνθου 2,30΄ μακράν του Αιτωλικού, όπου φαίνεται το κάστρον του Αη Γιώργη ,οικισθείσα υπο των κατοίκων της πόλεως Πυλλήνης ,κειμένης προς Ν 1,30΄μακράν του Αιτωλικού εις την δεξιάν υπώρειαν της παραλιμνίου πεδιάδος και καταστραφείσης υπο των Ακαρνάνων , της οποίας ευρίσκονται λείψανα φρουρίου.
Ο δήμος ούτος ορίζεται προς Α υπο της Αποδοτίας, προς Ν χωρίζεται δια του Ποταμάκι από την Πυλλήνην προς Δ και Β χωρίζεται δια του Ευήνου από την Τριχωνίαν και Κλεπαίδα. Αποτελείται από 10 χωρία , 5 κοινότητας και έχει πληθυσμόν 3.387 κατοίκους.
Το έδαφος είναι πετρώδες , κατωφερές και άγονον. Κλίμα υγιές. Προιόντα οίνος Πλατάνου, Βονόρτης και Πέρκου και κάρυα Χόμορης. Καλλιεργείται ολίγος σίτος και αραβόσιτος. Οι κάτοικοι γεωργοί , κτηνοτρόφοι, μικροέμποροι και μετανάσται.
Πρωτεύουσα του Προσχίου είναι ο Πλάτανος εν τω κέντρω αυτού εις τας μεσαίας κλιτύς του όρους Αλωνάκι κάτωθι ποικιλοφύτου και ωραίου δάσους επι εδάφους ομαλού και εν μέσω κήπων και αμπέλων."
Για το χωριό μας έχει γράψει:
Πέρκος
"Είναι εκτισμένος εις τας μεσαίας ΝΑ πλευράς του βουνού «Ψωρίαρι» επι εδάφους κατωφερούς, πετρώδους και αγόνου υποκάτω μικρού δάσους, διατέμνεται υπο δύο ρυάκων και απέχει από του Ευήνου μιάν ώραν. Προιόντα λαμπρός οίνος , οικίαι 80, οικίαι συνεχείς και μαλλον ευπρόσωποι. Εν τω μέσω του χωριού είναι ωραία ευρύχωρος πλατεία περιτοιχισμένη μετα παχυσκίων πλατάνων όπυ και η Εκκλησία επι των τοίχων της οποίας είναι Μεσαιωνική αγιογραφία. Εκ τούτου καταφαίνεται ότι το χωρίον είναι εκατοντάδων ετών. Αρχαιότεραι οικογένειαι Παπαβιέρου, Βίτσα, Στράγγου, Ζύγουρα,Μέγκλη, Τσαρούχη, Κωτσαρέλη και Παπασταύρου.

Μέλος της Φιλικής Εταιρείας ητο ο Γ. Παπαβιέρος , σωματοφύλακες δε του Αλή Πασά ησαν οι Δημ. και Ι. Παπαβιέρος. Επι Τορκοκρατίας η οικογένεια αύτη ητο η μάλλον σημαίνουσα, κατόπιν δε εξηκολούθησε τον στρατιωτικόν βίον.
Κτίριον (Συγγρού) Δημοτικού Σχολείου εις το άκρον του χωρίου. Εχει τηλ. Γραφείον ,νεκροταφείον ωραίον λιθόκτιστον με εξωκλήσιον.
Κάτοικοι αμπελουργοί , ολίγοι γεωργοποιμένες , μικρέμποροι και μετανάσται. Επειδή το έδαφος είναι άγονον , αναγκάζονται οι κάτοικοι προιόντος του χρόνου να μετοικώσιν εις άλλα μέρη π.χ. οι οικογένειαι αδελφών Κωτσαρέλη , Ν. Στρανωμίτη, Μεριτσαίων , Δ. Κοντού και Τσαρούχη εις Κεφαλόβρυσον, Κων. Στρανιομίτης είς Αγρίνιον, Κ. Βίτσας εις Μελιγαλάν, Β.Παπαβιέρου εις Αθήνας , Αθ. Ντάρκας εις Νάυπακτον κ.λ.π. Πολλοί δε μικρέμποροι διατηρούσι μαγαζεία εις διάφορα μέρη της Πελοποννήσου.ούτω πως ο πληθυσμός ελαττούται."
Κάτω αμπέλια
"Θέσις ευήλιος και έυφορος πλησίον του Ευήνου , οπου είναι οι κήποι και οι ωραίοι άμπελοι"
Σκλήμνα
"Θέσις ΒΔ του χωριού οπου είναι το εξωκλήσιον Αγιοι Ταξιάρχαι και παραθερίζουσιν αι ποιμενικαί οικογένειαι Κηριτσαίων και Βιτσαίων "

Δεν υπάρχουν σχόλια :

Δημοσίευση σχολίου